Bali

November 9th, 2010

Interesy po Indonezyjsku

August 9th, 2010

W Indonezji interesy zalatwia sie po jak sie mozna domyslic po Indonezyjsku, czyli nielegalnie. Nic, ani nikt nie stoi na strazy prawa, a policja jest synonimem korupcji. Na Bali postanowilismy wynajac samochod. I zeby bylo zabawniej chcielismy to zrobic legalnie. Glowne utrudnie to wymagane ‘Balijskie’ prawo jazdy, ktore mozna wyrobic tylko na tej wyspie za jedyne 20 USD. A przynajmniej tak sugeruje biblia podroznika – przeklete i blogoslawione Lonely Planet. A w rzeczywistosci…

Wybralismy sie na komende policji w Kucie, gdzie uzyskalismy krotka informacje od jednego z policjantow, ze takie prawo jazdy mozna uzyskac jedynie w Denpasar. Kiedy juz wlasnie mielismy wychodzic z budynku podszedl do nas inny policjant, ktory w przyplywie przyjacielskich uczuc zaproponowal nam pewien uklad. Po co mamy tracic czas i jechac do Denpasar skoro on moze nam pomoc I wystawic pismo, ze takowe prawo jazdy mielismy, ale zgubilismy I kiedy nas zatrzyma patrol drogowa po prostu udamy sie do Denpasar wyrobic ‘zgubione’ prawo jazdy. Koszt takiego pisma to 150 000 INR, czyli okolo 12 euro. Nie tak malo w kraju gdzie ponad polowa spoleczenstwa zyje za mniej niz dwa euro dziennie. Postac policjanta, instytucja, propozycja czyniona tak bardzo jawnie wzbudzila zlosc. Czy to dzieje sie naprawde?

Wyszlismy z mysla, ze mimo wszystko sprobujemy to zalatwic w Denpasar. Pomimo protestow naszego zaprzyjaznionego policjanta, ze to bez sensu, ze bedzie nas kosztowalo dwa razy tyle, ze przeciez on tak bardzo dba o nasze dobro proponujac nam latwiejsze rozwiazanie.

W Denpasar okazuje sie, ze owszem mozna wyrobic sobie prawo jazdy, ale najpierw trzeba mniec meldunek w Bali, czyli do bani, nie da sie. A wpomniane pismo za 150 000 moglibysmy sobie jedynie wstawic w ramki I powiesic na scianie z podpisem ‘ Na Bali bylem I lapowke zaplacilem’.

A tak naprawde to da sie wszystko, jesli nie powie sie nie lapowkarstwu. Ale jak przeciwstawiac sie czemus co jest jest narodowym standartem. Placi sie za wszystko, poczynajac od lapowek dla drogowki, a konczac na stawowiskach. Np zeby zostac policjantem trzeba zebrac na poczatek okragla sumke 800 euro. Obila mi sie tez o uszy kwota za stanoisko w jednej z miedzynarodowych organizacji humanitarnych. Nawet tutaj dotarly wszedobylskie macki korupcji. Do tego wszystkiego dochodzi spoleczne przyzwolenie na istniejaca sytuacje. Nikt sie specjalnie nie buntuje, bo wiekszosc spoleczenstwa nie wyobraza sobie, ze mogloby by byc inaczej.

Poddajemy sie I postanawiamy wyporzyczyc auto bez prawa jazdy. Wayan od ktorego je pozyczamy zapewnia , ze zadnego problem nie bedzie o ile zamiast brakujacego miedzynarodowego prawa jazdy podamy policji banknot 20 -50 tys. Wyglada na to, ze nie mamy wyboru.
Nasz pieciodniowy objazd po wyspie przebiega dosyc gladko. Konfrontacja z policja tylko jedna. A bylo to tak. Machaja nam, a my grzecznie zjezdzamy na bok. Pytanie o prawo jazdy. Tak, oczywiscie ze mamy. Momencik. Powolne szukanie po torbach. Podajemy polijantwi ‘niewazne’ europejskie prawo jazdy, na co on, ze to jest nie wazne, ze dla naszego bezpieczenstwa (!) na drodze powinnismy miec tutejsze prawo jazdy. Udajemy zdziwionych, ze jakie?, co? Nie bardzo rozumiemy. Wiec co teraz mamy zrobic? POlicjant na to, ze moze nam dac kwitek do zaplaty w Denpasar w urzedzie, ale to bedzie drogie, I zajmie nam duzo czasu. My na to, ze w porzadku niech nam da kiwtek do zaplaty. Na co on znowu, ze to drogie I czy mamy duzo czasu, zeby jechac do Denpasar. My ma to, ze skoro taka jest procedura to pojedziemy zaplacic do Denpasar. Policjant robi sie nico blady, ze my tacy malo bystrzy I decyduje sie na mala sugestie. Tym razem on nam da tylko upomnienie, a my cos damy komendantowi. Ale co pyta go Krzys, a ja na koncu jezyka mam pytanie ‘Would you like a banana?’. Powstrzymuje sie jednak, a policjant wyglada na coraz bardziej zniecierpliwionego. Mowi, ze musimy rozwiazac ten problem, bo on musi zatrzymywac nastepne samochody. My na to, ze w porzadku, ze pojedziemy do Denpasar zaplacic. On na to, ze tym razem da nam tylko upomnienie. My na to, ze OK. Wciaz nie jestesmy pewni czy to znaczy, ze oczekuje lapowki, czy naprawde daje nam tylko upomnienie. Krzys rusza samochodem i powoli odjezdzamy. Nikt za nami nie jedzie. Wyglada na to, ze jest po wszystkim. Policjant poddal sie pewnie przeklinajac w duchu, ze tacy malo bystrzy ci turysci. Ale dlaczego nie cisnal zebysmy jednak zaplacili w Denpasar? Pewnie dlatego, ze jak sie okazuje wiekszosc z tych ulicznych kontrolerow nie ma oficjalnych uprawnien by to zatrzymywac samochody. Stanowisko policjanta w drogowce jest podejrzewam drozsze niz w innych wydzialach i prawdopodobnie ci ktorych na takowe stac nie bylo szukaja szczescia ‘nieoficjalnie’ kontrolujac ruch. Wystarczy ze maja jakikolwiek mundur. To tyle z malego wprowadzenia w system Indonezyjskiego prawa.

Indonezja i pomiedzy

July 28th, 2010

s5

Pomiedzy Ko Jam, a Indonezja bylo jeszcze tajskie przygraniczne miasto Hat Yai, wyspy Perhentian w Malezji, i multikulturowe Pedang. Hut Yai bynajmniej nie jest urocze – sredniej wielkosci miasto nieistniejace w naszym przewodnik. Jak to zazwyczaj bywa z wyrzutkami turystycznej bibli, zaskoczylo nas swoja autentycznoscia.
W Hut Yay odkrylismy nasz drugi ‘ulubiony’ targ z jedzeniem. Niezliczona ilosc potraw i ich jakosc byla wystarczajaca rekompensata braku standartowych turystycznych atrakcji. Niestety nie zawsze dawalismy rade stawic czola nowym smakom. Ani Krzys , ani ja nie zdecydowalismy sie sporobowac jaskolczych gniazd, ktorymi szczycily sie liczne chinskie sklepy.
Poludnie Tajlandi zbija krocie na hodowli jaskolek i wyrobie chinskiego przysmaku, podczas gdy te same hodowle chronia kilka wysp w okolicach Ko Phi Phi przed mackami developerow, a dzika przyrode przed nieszczacielskim wplywem czlowieka . Przy cenie 100 brytyjskich funtow za kilogram jaskolczych gniazd jest to wciaz bardziej lukratywne od turystyki.
Z Hat Yai od Malezji dzielila nas juz tylko kilkugodzinna droga autobusem przez buntownicze muzlumanskie tereny przygraniczne. Mieszkancy regionow Pattani, Yola, Narathiwat i Songkhla nie utozsamiaja sie z reszta kraju i przysparzajac problemow sa pod ciagla ‘obserwacja’ wojska. Przejezdzajac przez ten region mijamy dziesiatki wojskowych rogatek by w koncu dotrzec do Malezji. Po dwoch dniach spedzonych w sennym Kota Baru udalismy sie w kierunku wysp Perhentian gdzie po raz pierwszy w czasie tej podrozy udalo nam sie zobaczyc rafe, ktora dorownywala tej z nad morza Czerwonego. Niesamowite podwodne struktury w blekitno krysztalowej wodzie, wielkie zolwie i metrowe rekiny rafowe, z korymi plywalismy, hmm, jak by to powiedziec zab w zab.
Niesamowite przezycie zobaczyc te zlowrogie stworzenia lypiace na nas spod powierzchni wody. I choc to nie zarlacze blekitne, ale rekiny rafowe to wcale nie sa takie malutkie. Te, ktore spotkalismy mialy troszke ponad poltora metrowe i z latwoscia mozna ocenic sile z jaka potrafia zatopic swoje czyste zabki w ciele napotkanego obiadu. Jak twierdzil nasz przewodnik czlowiek nie jest w ich menu i generalne nie wykazuja zainteresowania. Przynajmniej nie w porze suchej. Brrr. Mam nadzieje, ze nigdy im sie pory roku nie myla.
Pomimo swiadomosci, ze nie jestesmy dla nich smakolykiem ogarnelo nas dziwne uczucie widzac je w idealnie przejrzystej wodzie jakies kilkanascie metrow pod powierzchnia wody. Tym bardziej, ze czasami zaczynaly sie przygladac….
Z wysp pognalismy do Penang z ktorego mielismy poplynac promem do Medanu. Niestety firma ktora obslugiwala to polaczenie zbankrutowala I po raz kolejny bylismy zmuszeni zasilic kieszenie AirAsia I droge przez morze pokonac samolotem.
Pierwsze spotkanie z Indonezja zdarzylo sie na lotnisku polonia w Medanie. Z jakiegos nieznanego mi powodu Holendzy nie nazwali lotniska Amsterdam, czy Rotterdam, ale wlasnie Polonia.
Indonezja to jedno z biedniejszych panstw w Azji poludniowo-wschodniej. Zdecydowanie rzuca sie to w oczy, szczegowlnie na Sumatrze. Pierwsze miasto na naszej drodze (Medan) obudzilo wspomnienie Indii –domy pokryte chmura smogu, na ulicach przelewajaca sie lawa zdezelowanych samochodow, motorkow i czlowiek walczacy o przetrwanie. Przejscie przez ulice znowu staje sie wyzwaniem.
Podrozowanie po tej wyspie nie jest ani proste, ani przyjemne. Zdaje sie, ze ustanowilismy tu nasz osobisty record pokonujac 200 km w 12 godz. Kolejna dluga podroz byla lepsza , co nie znaczy mniej meczaca – 600 km w 17 godzin pokrywajac trase od jeziora Toba do Bukittingi. Wchodzac do pensjonatu drugie pytanie zadane przez wlasciela, po pierwszym w ktorym zapytal skad przyjechalismy brzmialo ‘Jak dlugo?’ Nasze 17 godzin meczarni nie wywarlo na nim wrazenia. Rekord to 42 godziny. Tyle zajelo pokonanie tej trasy jednemu z jego gosci.
Oprocz faktu, ze Sumatra jest przerazajaca biedna i transport publiczny jest tu koszmarem to przyroda rekompensuje prozaiczne niedogodnosci. Jednym z wyjatkowych miejsc jest dzungla w okolicach Bukit Lawang w ktorym zyja orangutany. Jedno z niewielu pozostalych dla nich miejsc na ziemi gdzie istnieja w swoich naturalnych warunkach. I mam nadzieje, ze uda im sie tam przetrwac. Dzungla niestety kurczy sie. Nie sama z siebie, a z nieustanna pomoca czlowieka. Hodowle palm przynosza pieniadze, ktore w spoleczenstie gdzie 50% ludzi zyje za mniej niz 2$ dziennie sa wazniejsze niz los zagrozonych gatunkow.
W parku nie tylko zyja dzikie orangutany, ale takze istnieje osrodek ich rehabilitacji. Tam orangutany ktore zyly w niewoli przyzwyczaja sie na nowo do zycia w dzungli. Proces ten nie zawsze jest pomyslny. Jedna z legendarnych postaci parku jest Mina ktora ma okolo 30 lat, i jako orang-utan zyjacy w przeszlosci w niewoli kojarzy czlowieka z latwo dostepnym jedzeniem. Mina odnajduje turystow penetrujacych obrzeza dzungli sila domagajac sie jedzenia.
Bliznami po bliskich spotkaniach z Mina moze pochwalic sie prawie kazdy przewodnik, a spotkanie z nia zdaje sie byc swoistego rodzaju chrzestem w dzungli. Kazda proba przeniesinia Miny helikoptem w glab lasu konczy sie jej powrotem. Jej uzaleznienie od ‘ludzkiego’ pozywienia jest bardziej nawykiem, niz potrzeba, bo dzungla obfituje w owoce. No chyba ze Mina po prostu nie przepada za organicznymi bananami.
Podczas naszego dwudniowego treku po dzungli Miny nie spodkalismy. Nasze spotkanie z poldzikim orangutanem bylo bardzo mile. Upodobala nas sobie kilkunastoletnia Jacky, ktora szukala u nas ochrony przed dzikim orangutanem, ktory zdawal sie przysparzac jej klopotow. Jacky zeszla z drzewa i nieporadnie dotrzymywala nam kroku. Dziwny to widok orangutana, ktory bedac tak zwinny w koronach drzew na ziemi staje sie taki ociezaly. Z jakiegos nieznanego mi powodu z siedmiu osob ktore byly z nami na treku Jacky wybrala sobie mnie. Chwycila mnie za reke i ciagnela do gory. Absolutnie nie chciala uwolnic mojej reki. Byla delikatna, ale stanowcza. Nie mialam wyboru i musialam dac sie prowadzic. Sytuacja conajmniej niecodzienna, przewodnik wygladal na lekko zdenerwowanego i jedynie powtarzal ‘Don’t panic’. Nie pozostalo mi nic innego jak podchodzic pod gore, ciagnieta przez Jacky. Po kilku lub kilkunastu minutach przewodnik zdolal ja ode mnie odciagnac dajac jej jakiegos owoca. Niestety za chwile byla spowrotem wspinajac sie na kolana Krzysiowi….
Jakos w koncu dalismy rade zgubic Jacky, bedac jednoczesnie zachwyconymi I przerazonymi tam bliskim kontaktem. Zachwyceni tymi niesamowitymi zwierzentami, a przerazeni trudnym zadaniem oddania dzungli orangutanow ktore wychowaly, lub urodzily sie w niewoli. Teoretycznie nie wolno sie do nich zblizac, ani ich karmic. Co jednak zrobic w sytuacji kiedy to one przychodza do nas I nie chca odejsc tak jak Jacky? Problemem jest tez ich genotype tak podobny do naszego I choroby ktorymi w zwiazku z nim mozemy przekazac tym zwierzetom. Nawet z pozoru niegrozna grypa moze byc dla nich niebezpieczna.
Tak czy inaczej dzungla w Bukit Lawang bedzie niezwyklym wspomnieniem I mam nadzieje, ze jesli wroce tam za jakis czas to znow bede mogla tam zobaczyc orangutany.
A jesli ktos chcialby wiedziec cos wiecej o losie tych zwierzat i plantacjach palm ktore zagrazaja istnieniu dzungli, a tym samym orangutacow to polecam strone www.orangutans-sos.org
I nie kupujcie mydelek Dove, ani batonikow Nestle (olej z palm z plantacji zakladanych kosztem kurczacej sie dzungli Sumatry).
Moze sie zbyt politycznie robi, wiec koncze na dzisiaj. Papa


Ko Yam

July 1st, 2010

koyam

Milo jest byc jednym z osmiu turystow na wyspie. Na Ko Jam bylismy prawie sami. Idealne miejsce na poranne sesje yogi podgladane jedynie przez wielkie gady przypominajace mini dinozaury. Gdyby nie dwie, niewielkie wioski rybackie wyspa zdawalaby sie byc istnym widmem. W sezonie dostac sie tam mozna promem z Krabi, a poza sezonem autobusem z dwiema przesiadkami. Jak sie okazuje z jakiegos powodu wiekszosc uwaza dostanie sie na wyspe za zbyt trudei Ko Jam pozostaje puste i senne az do pazdziernika.
Zatrzymalismy sie w miejscy zwanym Bo Dang, prowadzonym przez Lejle. Jak wiekszosc osob z Ko Jam i okolicznych wysp Lejla ma ciemniejsza od Tajow skore i mowi wlasnym jezykiem, bedacym mieszanina Malayskiego i indonezyjskiego Bahsa.I podawala najlepsza herbate w Azji, mieszanke trawy cytrynowej z cynamonem, galangalem serwowana w wielkim dzbanku ktory mogl napoic zdecydowanie wiecej niz jedna osobe. Wieczory przy herbacie zazwyczaj dzielilismy z Dave’m, szesdziesiecioletnim Brytyjczykiem ktory zdaje sie znalazl na wyspie swoj maly raj. Byly pracownik organizacji humanitarny zdawal sie odwiedzic kazdy zakatek swiata I byl nieskonczona kopalnia informacji o Azji.
Fizycznie wygladajacy na starszego niz w rzeczywistosci emanowal niezwyklym i rzadkim zadowoleniem z zycia. Byc moze trzeba zajrzec smierci kilkakrotnie w oczy by docenic to co mamy. Jednym z jego doswiadczen bylo tsunami z 2004 roku. Podobno na kilka godzin przed uderzeniem fali ocean cofnal sie daleko w glab ladu. I choc wszyscy to zauwazyli i uznali za dziwne to nikt nie podejrzewal wzbierajacej fali… Czterometrowe monstrum zaskoczylo go na plazy. Pierwsza zauwazona rzecza bylo polowiczne znikniecie wyspy oddalonej o kilkanascie kilometrow, ktora podobno zmniejszyla swoje rozmiary. Po chwili na horyzoncie pojawila sie fala I tym ktorym przyszlo sie z nia zmierzyc nie pozostalo nic innego jak biec, wspinac sie na drzewa i walczyc o przetrwanie. Lejla, u ktorej mieszkalismy, wspiela sie na palne kokosowa .Przy jej wadze, na oko cos okolo 100 kg albo wiecej, fakt ten robi prawdziwe wrazenie.
O tsunami w Azji 2004 bylo glosno. Miliony dolarow plynely z calego swiata, ale czy te pieniadze dotarly do celu? Niestety jak to najczesciej bywa wszystko rozchodzi sie gdzies po drodze. Mieszkancy z Ko Jam podobno nie mogli sie doczekac jakiejkolwiek pomocy. Po wyslaniu jednego z mieszkancow wyspy na lad dowiedzieli sie ze ich wyspy nie ma na mapie. Sami musieli sie zatroszczyc o odbudowanie domow, a na pomoc rzadu nigdy sie nie doczkali. Moze za wyjatkiem metalowych tabliczek ktore pojawily sie po kilku miesiacach na tajskim wybrzezy i wyznaczaja kierunek ewakuacji w przypadku uderzenia fali. Na wypadek gdyby ktos czul sie na silach scigac z predkoscia wody.
Na krotko po tsunami rzad zaczal kilka inwestycji – nowe lotnisko w Puket, jakies molo w turystycznej miejscowosci z duza iloscia duzych miedzynarodowych hoteli, itd. Wiele osob poczulo sie rozgoryczonych. Skad rzad ma pieniadze na te inwestycje? Czyzby, czyzby?

koyam1

koyam2

koyam3

koyam4

koyam

koyam

koyam

koyam

Krabi

June 8th, 2010

food

food

Krabi jest niewielka senna miescina blisko wybrzeza. Dla wiekszosci punkt tranzytowy pomiedzy Ko Phi Phi i Phuketem. Na pierwszy rzut oka nie ma tu nic nadzwyczajnego do momentu kiedy natkniemy sie na nocny market. Miejsce, ktore jest zwyczajnym tajskim targiem glownie z jedzeniem, owocami i slodyczami, a dla nas bajecznym szalenstwem niespotykanych smakow i zapachow. Wciaz nie mozemy sie nadziwic roznorodnosci tutejszych potraw, a prawie kazdy uliczny sprzedawca wydaje sie byc pieciogwiastkowym szefem kuchni dzialajacym inkognito. Lista menu jest dluga: szaszlyki z owocow morza, ryby duszone w lisciach banana z dodatkiem kokosu, trawy cytrynowej i limonki, pierozki ze szpinakiem, orzeszkami arachidowymi, ryzowe zwiniatka kryjace wiele nieznanych dodatkow i inne zaskakujacye rzeczy. Targ jest atrakcja sama w sobie i niepostrzezenie minelo juz kilka dni odkad przyjechalismy do Krabi. Mniam.

food

food

food

food

food

food

food

food

food